Ang sabong ay isang makulay at makasaysayang bahagi ng kulturang Pilipino. Isa sa pinakamahalagang aspeto ng sabong ay ang pagpili ng tamang manok panabong—at dito pumapasok ang konsepto ng Linya ng Dugo sa Sabong Ito ang tumutukoy sa lahi o pinagmulang genetiko ng isang manok, kung saan ito’y sinanay at pinagyaman upang maging isang mahusay na panlaban sa sabungan.
Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga pinakasikat na linya ng dugo sa sabong, ang kanilang pinagmulan, mga katangian, at kung paano ito nakaaapekto sa tagumpay ng isang sabungero.
Ang Kahalagahan ng Linya ng Dugo sa Sabong?

Bago natin talakayin ang mga partikular na lahi, mahalagang unawain muna kung bakit napakahalaga ng “Linya ng Dugo sa Sabong Ito ay tulad ng pedigree o family tree ng isang manok. Kung mahusay ang pinanggalingang linya ng dugo, malaki ang tsansa na magmana ang manok ng lakas, bilis, tibay, at husay sa pakikipaglaban.
Ang isang manok na may solidong bloodline ay karaniwang may konsistenteng performance sa sabungan. Kaya naman ang mga breeder ay maingat sa pagpili at pagbuo ng kanilang mga linya ng dugo—dahil ito ang pundasyon ng kanilang tagumpay.
Read More:- Ang Papel ng Isang Tagasanay sa Sabong
Sweater: Ang Linya ng Labanan
Isa sa mga pinakakilalang linya ng dugo sa sabong ay ang Sweater. Kilala ang linyang ito sa lakas ng tuka, bilis ng paa, at ang agresibong estilo ng pakikipaglaban. Ito ay unang pinalaganap sa Estados Unidos at naging popular sa Pilipinas noong dekada 90.
Ang mga Sweater ay kadalasang kulay pula (red) at may yellow legs. Sila ay matitibay at hindi madaling sumuko, dahilan kung bakit maraming sabungero ang gustong magkaroon ng linyang ito sa kanilang farm.

Roundhead: Teknikal at Matalino
Ang Roundhead naman ay isang linya na kilala sa kanyang talino at teknik sa laban. Bagama’t hindi ito kasing agresibo ng Sweater, ang Roundhead ay may kakayahang umiwas at magbasa ng kilos ng kalaban.
Ito’y kadalasang ginagamit bilang cross o halo sa ibang linya upang mabalanse ang galing at diskarte. Isa ito sa mga paboritong gamitin ng mga beteranong sabungero na pinapaboran ang diskarte kaysa lakas lamang.
Kelso: Linyang may Elegansya at Diskarte

Ang Kelso ay isang klasikong linya ng dugo sa sabong na kinikilala sa buong mundo. May kahalintulad ito ng Roundhead pagdating sa katalinuhan, ngunit mas elegante at mahusay sa footwork. Isa rin ito sa mga linya na ginagamit panghalo upang mapaganda ang performance ng isang hybrid breed.
Ang mga Kelso ay kilala sa kanilang “timing”—hindi sila basta sumusugod, kundi naghihintay ng tamang pagkakataon para umatake. Dahil dito, sila’y mahirap talunin sa mga mahahabang laban.
Hatch: Ang Lakas ng Katawan at Tibay
Isa sa mga mas matatapang na linya ng dugo ay ang Hatch. Kadalasan silang kulay berde o abuhin, at may matibay na katawan. Ang mga Hatch ay hindi madaling mapagod at kilala sa tibay kahit tumagal ang laban.
Kapag pinaghalo ang Hatch sa ibang linya gaya ng Sweater o Roundhead, nabubuo ang isang manok na hindi lang malakas kundi matalino at may stamina pa.
Radio: Mabilis at Mapanganib

Ang Radio ay isang linya na galing din sa Amerika at mabilis na sumikat sa Pilipinas. Kadalasan silang kulay itim at may matatalas na tuka. Ang linyang ito ay kilala sa “hit-and-run” style ng laban—mas mabilis pa sa inaasahan ng kalaban.
Ito’y isang paboritong linya ng mga sabungerong mas gusto ang mga laban na hindi na umaabot ng tatlong minuto—panalo agad kung baga.
Lemon 84: Ang Rare na Bloodline
Isa sa mga mas bihira at pinapangarap ng mga breeder ay ang Lemon 84. Isa ito sa mga linya ng dugo sa sabong na hindi madaling matagpuan. Kilala ito sa magandang combination ng strength at agility. Ang Lemon 84 ay kadalasang ginagamit sa mga high-stakes derby dahil sa husay nito sa laban.
Dahil sa pagiging rare nito, mataas ang value ng ganitong klaseng manok at ang kanilang mga itlog.
Mga Kilalang Linya at Kanilang Katangian

Upang mas madali mong makita ang pagkakaiba-iba ng bawat linya ng dugo, narito ang isang simpleng table:
Linya ng Dugo sa Sabong | Pinagmulan | Mga Katangian |
---|---|---|
Sweater | U.S.A. | Malakas, agresibo, mabilis |
Roundhead | U.S.A. | Teknikal, matalino, mahusay umatake |
Kelso | U.S.A. | Eleganteng galaw, matalino |
Hatch | U.S.A. | Matibay, palaban, hindi agad napapagod |
Radio | U.S.A. | Mabilis, deadly strikes, unpredictable |
Lemon 84 | U.S.A. | Balanced strength and agility |
Paano Pumili ng Tamang Linya?
Ang pagpili ng tamang Linya ng Dugo sa Sabong ay nakabase sa iyong istilo bilang sabungero. Kung ikaw ay mahilig sa mabilisang laban, maaaring ang Radio o Sweater ang bagay sa iyo. Kung mas gusto mo ang matalinong laban, piliin ang Roundhead o Kelso.
Hindi rin masamang subukan ang mga crossbreed. Halimbawa, ang pagsasanib ng Hatch at Sweater ay nagbibigay ng isang manok na malakas, matibay, at agresibo—isang kombinasyong mahirap talunin.
Pag-aalaga ng Mahuhusay na Linyang Dugo

Hindi sapat na may mahusay kang Linya ng Dugo sa Sabong—mahalaga rin ang wastong pag-aalaga. Ang tamang nutrisyon, regular na ehersisyo, at disiplina sa conditioning ay makatutulong upang mailabas ang buong potensyal ng iyong manok.
Bukod dito, dapat ay may regular na monitoring sa kalusugan ng manok, kabilang na ang pagbabakuna at pag-iwas sa sakit. Tandaan: kahit gaano kaganda ang bloodline, kung hindi aalagaan nang maayos, hindi rin ito magtatagumpay sa laban.
Konklusyon: Linyang Dugo ang Pundasyon ng Tagumpay
Sa mundo ng sabong, hindi maikakaila ang halaga ng pagkakaroon ng tamang Linya ng Dugo sa Sabong Ito ang pundasyon ng bawat matagumpay na panalo sa sabungan. Sa pamamagitan ng maingat na pagpili, wastong pag-aalaga, at matalinong pagsasanay, maari mong makamit ang tagumpay.
Kung ikaw ay isang baguhan pa lamang, mainam na magsimula sa mga kilalang linya tulad ng Sweater o Kelso. Ngunit kung ikaw naman ay isang beterano, subukan ang mag-eksperimento sa mga kombinasyon upang makabuo ng sarili mong signature bloodline.